Tester kimdir? Onun Rol və Məsuliyyətləri

Testerlər, proqram təminatının keyfiyyətini təmin etmək üçün əvəzolunmaz bir rol oynayırlar. Onların əsas məqsədi, proqramda mövcud ola biləcək xətaları tapmaq və bu xətaların düzəldilməsi üçün məlumat verməkdir. Testerin rolu və məsuliyyətləri müxtəlif mərhələlərdə dəyişə bilər, amma əsas funksiyaları aşağıdakılardan ibarətdir:

Test Planlaşdırması və Hazırlıq

Testerlər layihənin başlanğıcında test strategiyası və planı hazırlayırlar. Bu plan test metodologiyasını, test ssenarilərini və istifadə ediləcək alətləri əhatə edir. Həmçinin, test mühitinin hazırlanması və test məlumatlarının yaradılması da onların məsuliyyətlərinə daxildir.

Test Ssenarilərinin və Test Case-lərinin Yaradılması

Testerlər, proqram təminatının müxtəlif funksionallıqlarını yoxlamaq üçün test ssenariləri və test case-ləri yaradırlar. Bu sənədlər, proqramın fərqli şəraitlərdə necə işlədiyini yoxlamaq üçün müxtəlif test addımlarını və gözlənilən nəticələri təsvir edir.

Testlərin İcrası

Testerlər hazırladıqları test case-ləri icra edirlər. Bu müddət ərzində proqramın müxtəlif funksiyalarını yoxlayır, xətaları və uyğunsuzluqları aşkar edirlər. Həm manual, həm də avtomatlaşdırılmış testlərdən istifadə edərək proqramın işini yoxlayırlar.

Xətaların Qeyd Edilməsi və İzlənməsi

Testerlar aşkar etdikləri xətaları sənədləşdirir və izləyir. Hər bir xəta üçün detallı təsvir, təkrarlama addımları və gözlənilən nəticələr qeyd edilir. Bu məlumatlar proqramçılar tərəfindən xətaların düzəldilməsi üçün istifadə olunur. Testerlər, düzəlişlərin düzgün həyata keçirildiyini yoxlamaq üçün xətaları yenidən test edirlər.

Test Hesabatlarının Hazırlanması

Testerlər test nəticələrini və aşkar edilən xətaları əks etdirən hesabatlar hazırlayırlar. Bu hesabatlar layihə menecerlərinə, proqramçılara və digər tərəflərə təqdim olunur. Hesabatlar, proqramın mövcud vəziyyətini və keyfiyyət səviyyəsini anlamağa kömək edir.

Keyfiyyət Standartlarına Uyğunluğun Təmin Edilməsi

Testerlər proqram təminatının müəyyən edilmiş keyfiyyət standartlarına uyğunluğunu təmin etməkdən məsuldurlar. Onlar proqramın istifadəçi tələblərinə və funksional spesifikasiyalarına uyğun işləməsini yoxlayırlar. Keyfiyyət standartlarına riayət etmək, son istifadəçilər üçün daha etibarlı və funksional məhsul təmin edir.

Testerlar proqram təminatının inkişaf prosesində kritik rol oynayırlar. Onların detallı və diqqətli işi sayəsində xətalar aşkar edilir və düzəldilir, nəticədə daha keyfiyyətli və etibarlı proqram təminatı istifadəçilərə təqdim olunur.


Testerin İstifadə Etdiyi Alətlər və Texnologiyalar  H2

Testerlər, proqram təminatının keyfiyyətini təmin etmək üçün müxtəlif alətlər və texnologiyalardan istifadə edirlər. Bu alətlər və texnologiyalar, test prosesini daha səmərəli və effektiv etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Aşağıda testerlərin ən çox istifadə etdiyi bəzi alətlər və texnologiyalar haqqında məlumat verilmişdir:

Test İdarəetmə Alətləri

Test idarəetmə alətləri, test prosesini planlaşdırmaq, idarə etmək və izləmək üçün istifadə edilir. Bu alətlər vasitəsilə test ssenariləri, case-lər və nəticələr idarə olunur.

• Jira: Jira, test idarəetmə və xəta izləmə üçün geniş istifadə edilən bir vasitədir. Test case-lərin yaradılması, icrası və xətaların izlənməsi üçün müxtəlif imkanlar təqdim edir.
• TestRail: TestRail, testlərin planlaşdırılması, idarə edilməsi və nəticələrinin izlənməsi üçün istifadə olunan başqa bir populyar alətdir. Test case-lərin təkrarlanması və test nəticələrinin analizi üçün güclü imkanlar təqdim edir.

Avtomatlaşdırılmış Test Alətləri

Alətlər, test prosesinin avtomatlaşdırılması üçün istifadə edilir. Bu alətlər vasitəsilə təkrarlanan test işləri avtomatik olaraq yerinə yetirilir və nəticələr daha sürətli əldə olunur.

• Selenium: Selenium, veb tətbiqlərinin avtomatlaşdırılmış testləri üçün geniş istifadə edilən bir vasitədir. Fərqli proqramlaşdırma dilləri ilə işləyə bilir və müxtəlif brauzerlərdə testlərin icrasını təmin edir.
• JUnit: JUnit, Java tətbiqləri üçün istifadə edilən avtomatlaşdırılmış test alətidir. Unit testlərinin yazılması və icrası üçün geniş istifadə olunur.
• TestNG: TestNG, Java proqramlaşdırma dili üçün nəzərdə tutulmuş avtomatlaşdırılmış test çərçivəsidir. Daha geniş funksionallıq və testlərin paralel icrası üçün imkanlar təqdim edir.

Performans Testi Alətləri

Performans testi alətləri, proqram təminatının performansını, yüklənməsini və stress testlərini həyata keçirmək üçün istifadə edilir. Bu alətlər proqramın müxtəlif yüklər altında necə işlədiyini yoxlamaq üçün vacibdir.

• JMeter: JMeter, Apache tərəfindən inkişaf etdirilən performans testi alətidir. Veb tətbiqləri, API-lər və digər xidmətlərin performans testlərini yerinə yetirmək üçün istifadə olunur.
• LoadRunner: LoadRunner, Micro Focus tərəfindən təmin edilən bir performans testi alətidir. Böyük miqyaslı yüklənmə testləri və stress testləri üçün istifadə edilir.

Xəta İzləmə Alətləri

Xəta izləmə alətləri, aşkar edilən xətaların qeyd edilməsi və izlənməsi üçün istifadə edilir. Bu alətlər xətaların düzgün sənədləşdirilməsi və həll prosesinin izlənməsi üçün vacibdir.

• Bugzilla: Bugzilla, açıq mənbəli xəta izləmə sistemidir. Xətaların qeyd edilməsi, prioritetləşdirilməsi və izlənməsi üçün geniş imkanlar təqdim edir.
• MantisBT: MantisBT, başqa bir açıq mənbəli xəta izləmə alətidir. Sadə interfeysi və funksional imkanları ilə geniş istifadə olunur.

Əməkdaşlıq və Ünsiyyət Alətləri

Əməkdaşlıq və ünsiyyət alətləri, test komandalarının effektiv şəkildə ünsiyyət qurmasını və əməkdaşlıq etməsini təmin edir. Bu alətlər, test prosesi ilə bağlı məlumatların paylaşılması və müzakirələrin aparılması üçün vacibdir.

• Slack: Slack, test komandalarının real vaxtda ünsiyyət qurması və məlumat paylaşması üçün geniş istifadə edilən bir vasitədir. Fərqli kanallar vasitəsilə müzakirələr aparmaq mümkündür.
• Microsoft Teams: Microsoft Teams, əməkdaşlıq və ünsiyyət üçün istifadə edilən başqa bir populyar alətdir. Test komandaları üçün video konfranslar, sənəd paylaşımı və digər əməkdaşlıq imkanları təqdim edir.

Bu alətlər və texnologiyalar, testerlərin işini asanlaşdırır və onların proqram təminatının keyfiyyətini təmin etməsinə kömək edir. Hər bir alət və texnologiya, test prosesinin müxtəlif mərhələlərində istifadə olunur və testlərin səmərəli və effektiv şəkildə yerinə yetirilməsini təmin edir.

Tester Olmaq Üçün Lazım Olan Bacarıqlar 

Tester olmaq üçün həm texniki, həm də yumşaq bacarıqlar vacibdir. Aşağıda tester olmaq üçün əsas lazım olan bacarıqlar verilmişdir:

Texniki Bacarıqlar

• Proqramlaşdırma Bilikləri: Test avtomatlaşdırması üçün Java, Python və ya JavaScript kimi dilləri bilmək vacibdir.
• Test Alətləri: Selenium, JUnit və JMeter kimi test alətlərindən istifadə edə bilmək.
• SQL Bilikləri: Verilənlər bazasını yoxlamaq üçün SQL sorğuları yazmaq bacarığı.

Yumşaq Bacarıqlar

• Diqqət və Detallara Dəqiqlik: Xətaları aşkar etmək üçün yüksək diqqət və dəqiqlik.
• Ünsiyyət: Komanda ilə effektiv ünsiyyət qurmaq və tapıntıları düzgün çatdırmaq.
• Problem Həll Etmə: Qarşıya çıxan problemləri təhlil etmək və həll yolları tapmaq.
• Təşkilatçılıq: Test proseslərini planlamaq və idarə etmək bacarığı.

Bu bacarıqlar testerlərin işlərini effektiv və səmərəli şəkildə yerinə yetirməsinə kömək edir.

Tester və Proqramçının Fərqi Nədir?

Testerlər və proqramçılar IT layihələrinin uğurlu olmasında mühüm rollar oynayan iki fərqli peşədir. Hər iki rolun məqsədi yüksək keyfiyyətli proqram təminatı yaratmaq olsa da, onların vəzifələri və iş prosesləri fərqlidir. Aşağıda tester və proqramçının əsas fərqləri izah edilmişdir:

Vəzifələr və Məsuliyyətlər

Proqramçı:

• Kod Yazma: Proqramçının əsas vəzifəsi proqram təminatının kodunu yazmaq və inkişaf etdirməkdir.
• Tətbiq Dizaynı: Proqramçılar tətbiqin arxitekturasını və dizaynını planlayır və həyata keçirirlər.
• Problemlərin Həlli: Proqramçılar kodla bağlı problemləri həll edir və proqram təminatını optimallaşdırır.
• Yeni Funksiyalar: Yeni funksiyalar və xüsusiyyətlər əlavə edirlər.

Tester:

• Test Planları: Testerl’r proqram təminatının test planlarını hazırlayır.
• Testlərin İcrası: Proqramın müxtəlif funksiyalarını test edir və aşkar edilən xətaları sənədləşdirirlər.
• Xətaların İzlənməsi: Aşkar edilən xətaları izləyir və onların düzəldilməsi prosesini monitorinq edirlər.
• Keyfiyyətin Təmin Edilməsi: Proqram təminatının keyfiyyət standartlarına uyğunluğunu yoxlayır.

İş Prosesləri

Proqramçı:

• İnkişaf Mühitində İş: Proqramçılar inkişaf mühitində kod yazır və yeni funksiyalar yaradırlar.
• Kod Versiya Nəzarəti: Kodun müxtəlif versiyalarını idarə etmək üçün nəzarət sistemlərindən istifadə edirlər.
• Birləşdirmə və Dağıtım: Kodun birləşdirilməsi və tətbiq ediləcək mühitə yüklənməsi ilə məşğul olurlar.

Tester:

• Test Mühitində İş: Testerlər proqramın müxtəlif test mühitlərində işləməsini yoxlayırlar.
• Test Avtomatlaşdırması: Test alətlərindən istifadə edərək test proseslərini avtomatlaşdırırlar.
• Manual Testlər: Lazım gəldikdə manual testlər icra edirlər.

Texniki Bacarıqlar

Proqramçı:

• Proqramlaşdırma Dilləri: Java, Python, C#, JavaScript kimi dillərdə mütəxəssisdirlər.
• Alqoritmlər və Məlumat Strukturları: Kompleks alqoritmlər və məlumat strukturları ilə işləyirlər.
• Verilənlər Bazasını İdarəetmə: SQL və NoSQL bazaları ilə işləyirlər.

Tester:

• Test Metodologiyaları: Manual və avtomatlaşdırılmış test metodologiyalarını bilirlər.
• Test Alətləri: Selenium, JUnit, TestNG kimi test alətlərindən istifadə edirlər.
• Xəta İzləmə: Jira, Bugzilla kimi xəta izləmə alətlərindən istifadə edirlər.

İşə Yanaşma

Proqramçı:

• Yaradıcı və İnnovativ: Yeni funksiyalar yaratmaq və problemləri həll etmək üçün yaradıcı olmalıdırlar.
• Məhsul İnkişafı: Məhsulun funksionallığını və istifadəçi təcrübəsini artırmaq üçün çalışırlar.

Tester:

• Detallara Diqqət: Xətaları aşkar etmək üçün yüksək diqqət və dəqiqlik tələb olunur.
• Keyfiyyətə Yönəlmiş: Məhsulun keyfiyyətini və etibarlılığını təmin etmək üçün çalışırlar.

Testerlər və proqramçılar IT  layihələrinin uğurla həyata keçirilməsi üçün birlikdə işləyirlər. Proqramçılar kod yazır və tətbiqi inkişaf etdirir, testerlər isə bu tətbiqin keyfiyyətini yoxlayır və xətaları aşkar edir. Hər iki rol bir-birini tamamlayır və yüksək keyfiyyətli proqram təminatının yaradılmasında vacibdir.

Testerin IT Layihələrinə Təsiri

Testerlər, IT layihələrinin uğurlu olmasında mühüm rol oynayırlar. Onların işləri proqram təminatının keyfiyyətini, etibarlılığını və istifadəçi məmnuniyyətini artırmağa kömək edir. Aşağıda testerlərin IT layihələrinə təsirini qısa şəkildə izah edirik:

Xətaların Aşkar Edilməsi

Testerlar proqram təminatında mövcud olan xətaları aşkar edir və sənədləşdirir. Onların diqqətli testləri sayəsində proqramçılar bu xətaları düzəldir, nəticədə son istifadəçilər üçün daha sabit və etibarlı bir tətbiq təmin olunur. Xətaların erkən mərhələdə tapılması, layihənin ümumi inkişaf müddətini və xərcini azaltmağa kömək edir.

İstifadəçi Məmnuniyyətinin Artırılması

Yaxşı test edilmiş proqram təminatı istifadəçilər üçün daha yaxşı təcrübə təmin edir. Testerlər proqramın istifadəçi tələblərinə uyğun olmasını və istifadəsinin asan olmasını təmin edir. Bu, istifadəçi məmnuniyyətini artırır və məhsulun bazarda uğurlu olmasına kömək edir.

Layihə Risklərinin Azaldılması

Testerlar potensial riskləri və problemləri erkən mərhələdə aşkar edərək layihə risklərini azaldır. Onlar layihənin gedişatında problemlərin yaranmasının qarşısını alır və bu, layihənin vaxtında və büdcə daxilində tamamlanmasını təmin edir.

Davamlı İnkişaf və Təkmilləşdirmə

Testerlər geri bildirim və analizlər vasitəsilə proqram təminatının davamlı inkişafını və təkmilləşdirilməsini təmin edirlər. Onların tapıntıları və təklifləri proqramın gələcək versiyalarında daha da yaxşılaşdırılmasına kömək edir.

Testerlar IT layihələrinin hər mərhələsində kritik bir rol oynayırlar. Onların detallı və dəqiq işi layihənin uğurunu təmin edir və proqram təminatının yüksək keyfiyyətdə olmasına kömək edir.